Określenie zapotrzebowania na energię elektryczną
Pierwszym i najważniejszym krokiem przy doborze instalacji fotowoltaicznej jest dokładne określenie zapotrzebowania na energię elektryczną w Twoim gospodarstwie domowym. Zbyt mała instalacja nie pokryje Twoich potrzeb, a zbyt duża będzie nieekonomiczna.
Aby dokładnie określić swoje zapotrzebowanie:
- Zbierz rachunki za energię elektryczną z ostatnich 12 miesięcy
- Oblicz średnie miesięczne zużycie energii
- Uwzględnij planowane zmiany, takie jak zakup pompy ciepła, klimatyzacji czy samochodu elektrycznego
Typowe gospodarstwo domowe zużywa między 2000 a 5000 kWh energii elektrycznej rocznie, co przekłada się na instalację o mocy 3-7 kWp.
Wybór rodzaju paneli fotowoltaicznych
Na rynku dostępne są różne typy paneli fotowoltaicznych, które różnią się wydajnością, wyglądem i ceną:
Panele monokrystaliczne
Charakteryzują się czarnym kolorem i zaokrąglonymi rogami. Mają wyższą wydajność (18-22%) i zajmują mniej miejsca, ale są droższe. Dobrze sprawdzają się przy ograniczonej powierzchni dachu i w lokalizacjach o zmiennym nasłonecznieniu.
Panele polikrystaliczne
Mają charakterystyczny niebieski odcień i są tańsze od monokrystalicznych, ale ich wydajność jest nieco niższa (15-17%). Są dobrym wyborem, gdy mamy wystarczającą powierzchnię dachu i chcemy zoptymalizować koszty.
Panele cienkowarstwowe
Są najlżejsze i najbardziej elastyczne, ale mają najniższą wydajność (10-12%). Wymagają około dwukrotnie większej powierzchni niż panele mono- czy polikrystaliczne o tej samej mocy. Dobrze sprawdzają się na płaskich dachach.
Dobór inwertera (falownika)
Inwerter to kluczowy element instalacji fotowoltaicznej, odpowiedzialny za przekształcanie prądu stałego produkowanego przez panele na prąd zmienny używany w domowej sieci elektrycznej.
Istnieją trzy główne typy inwerterów:
Inwertery stringowe
Najpopularniejsze i najtańsze rozwiązanie, gdzie wszystkie panele w jednym stringu (łańcuchu) są połączone szeregowo i podłączone do jednego inwertera. Wadą jest to, że zacienienie jednego panelu wpływa na wydajność całego stringu.
Inwertery mikroinwertery
Każdy panel ma własny mikroinwerter, co zwiększa wydajność systemu, szczególnie przy częściowym zacienieniu lub różnej orientacji paneli. Są droższe, ale zapewniają lepszą kontrolę nad poszczególnymi panelami.
Inwertery z optymalizatorami mocy
Rozwiązanie pośrednie - każdy panel ma optymalizator mocy, ale nadal używany jest centralny inwerter. Poprawia to wydajność przy częściowym zacienieniu i pozwala na monitorowanie każdego panelu osobno.
Uwarunkowania techniczne montażu
Przy doborze instalacji fotowoltaicznej należy wziąć pod uwagę kilka istotnych czynników technicznych:
Orientacja i nachylenie dachu
Optymalna orientacja paneli to kierunek południowy z nachyleniem 30-40 stopni. Odchylenia od tych wartości zmniejszają wydajność systemu. Orientacja południowo-wschodnia lub południowo-zachodnia zmniejsza wydajność o około 10%, a wschodnia lub zachodnia o około 20%.
Zacienienie
Nawet częściowe zacienienie paneli może znacząco obniżyć produkcję energii. Przed instalacją należy przeprowadzić analizę zacienienia uwzględniającą drzewa, kominy, inne budynki i elementy dachu.
Wytrzymałość konstrukcyjna dachu
Dach musi być w dobrym stanie technicznym i zdolny do udźwignięcia dodatkowego obciążenia (ok. 15-20 kg/m²). Starsze dachy mogą wymagać wzmocnienia przed montażem instalacji.
Szacowanie produkcji energii
Aby oszacować, ile energii elektrycznej wyprodukuje Twoja instalacja, należy wziąć pod uwagę:
- Lokalizację geograficzną (różne regiony Polski mają różne warunki nasłonecznienia)
- Moc zainstalowaną (kWp)
- Orientację i nachylenie paneli
- Potencjalne zacienienie
- Straty systemowe (na inwerterze, okablowaniu itp.)
W warunkach polskich 1 kWp zainstalowanej mocy produkuje średnio 900-1100 kWh energii rocznie przy optymalnej orientacji i nachyleniu paneli.
Aspekty ekonomiczne i finansowe
Przy planowaniu inwestycji w fotowoltaikę warto rozważyć:
Całkowity koszt instalacji
W 2023 roku koszt instalacji fotowoltaicznej w Polsce wynosi około 4000-6000 zł brutto za 1 kWp.
Dostępne dofinansowania
Programy takie jak "Mój Prąd", ulga termomodernizacyjna czy lokalne dotacje mogą znacząco obniżyć koszt inwestycji.
Czas zwrotu inwestycji
Przy obecnych cenach energii i dostępnych dofinansowaniach, czas zwrotu inwestycji w fotowoltaikę wynosi zwykle 5-8 lat.
System rozliczania energii
Od 2022 roku w Polsce obowiązuje system net-billing, który zastąpił wcześniejszy system opustów. Warto zapoznać się z zasadami tego systemu przed podjęciem decyzji o inwestycji.
Wybór firmy instalacyjnej
Wybór profesjonalnej firmy instalacyjnej jest kluczowy dla powodzenia inwestycji. Zwróć uwagę na:
- Doświadczenie firmy i liczbę wykonanych instalacji
- Opinie klientów i referencje
- Oferowane gwarancje (na panele, inwerter i montaż)
- Kompleksową obsługę (projekt, montaż, przyłączenie do sieci, serwis)
- Wsparcie w uzyskaniu dofinansowania
Podsumowanie
Dobrze dobrana instalacja fotowoltaiczna to inwestycja na lata, która może znacząco obniżyć Twoje rachunki za energię elektryczną i przyczynić się do ochrony środowiska. Kluczowe jest dokładne określenie swoich potrzeb energetycznych, uwzględnienie uwarunkowań technicznych i wybór sprawdzonej firmy instalacyjnej.
Pamiętaj, że każdy dom jest inny i wymaga indywidualnego podejścia. Warto skonsultować się z kilkoma specjalistami, porównać oferty i wybrać rozwiązanie najlepiej dopasowane do Twoich potrzeb i możliwości.
